Zagrożenia w sieci - jak się przed nimi chronić?

Wraz z rozwojem technologii, poza szansami i rozwiązaniami, pojawiają się nowe zagrożenia, które mogą naruszyć naszą prywatność, bezpieczeństwo i finanse. W tym artykule przedstawimy najczęstsze typy ataków, którym możemy być narażeni w sieci, oraz podpowiemy, jak się przed nimi skutecznie bronić.
 

Co to jest scam, phishing i spoofing?

Scam, phishing i spoofing to trzy podstawowe metody oszustw internetowych, które polegają na wyłudzaniu od użytkowników danych osobowych, haseł, numerów kart kredytowych lub pieniędzy.

Scam to ogólna nazwa dla wszelkich prób oszukania użytkowników internetu, np. poprzez fałszywe oferty, loterie, nagrody, zbiórki, inwestycje, itp. Scamerzy często podszywają się pod znane firmy, organizacje lub osoby, aby zwiększyć wiarygodność swoich wiadomości. Ich celem jest skłonienie ofiary do podania swoich danych lub przesłania pieniędzy na podane konto.

Phishing to szczególny rodzaj scamu, który polega na wysyłaniu sfałszowanych e-maili, wiadomości lub linków, które wyglądają jak oficjalne komunikaty od np. banku, serwisu społecznościowego, sklepu internetowego, itp. Phisherzy próbują nakłonić użytkowników do kliknięcia na link, który przeniesie ich na fałszywą stronę internetową, gdzie będą musieli podać swoje dane logowania, hasła, kody, itp. W ten sposób phisherzy uzyskują dostęp do kont, profili lub danych ofiar.

Spoofing to technika polegająca na fałszowaniu adresu e-mail, numeru telefonu, adresu IP lub innej informacji, która identyfikuje nadawcę lub odbiorcę komunikatu. Spoofing służy do wprowadzania w błąd użytkowników, np. poprzez podszywanie się pod zaufaną osobę lub instytucję, aby uzyskać od nich poufne informacje lub nakłonić ich do wykonania jakiejś akcji.

Jakie są inne zagrożenia w sieci?

Oprócz scamu, phishingu i spoofingu, istnieją też inne zagrożenia, które mogą zaszkodzić nam w sieci, np.:

Malware to złośliwe oprogramowanie, które może infekować nasz komputer, telefon lub inne urządzenie podłączone do internetu. Malware może mieć różne funkcje, np. kradzież danych, szpiegowanie, blokowanie dostępu, wyświetlanie reklam, itp. Malware może być instalowany na naszym urządzeniu poprzez kliknięcie w podejrzany link, pobranie załącznika, otwarcie pliku, itp.

Ransomware to szczególny rodzaj malware, który szyfruje nasze pliki i żąda okupu za ich odszyfrowanie. Ransomware może zablokować nam dostęp do naszych dokumentów, zdjęć, filmów, muzyki, itp. Ransomware może być rozpowszechniany poprzez e-maile, wiadomości, linki, itp.

Spyware

To rodzaj malware, który monitoruje naszą aktywność w sieci, np. historię przeglądania, wyszukiwania, zakupy, itp. Spyware może być używany do zbierania naszych danych, preferencji, zachowań, itp. Spyware może być instalowany na naszym urządzeniu poprzez pobranie nielegalnego oprogramowania, wtyczek, aplikacji, itp.

Adware 

Rodzaj malware, który wyświetla nam niechciane reklamy, np. pop-upy, bannery, okienka, itp. Adware może być irytujący, spowalniać nasz komputer, zużywać nasz transfer, itp. Adware może być instalowany na naszym urządzeniu poprzez pobranie darmowego oprogramowania, gier, muzyki, itp.

Trojan

Rodzaj malware, który podszywa się pod legalne oprogramowanie, np. antywirus, aktualizacja, gra, itp. Trojan może mieć ukryte funkcje, np. otwieranie furtki dla innych złośliwych programów, kradzież danych, uszkodzenie systemu, itp. Trojan może być pobrany na nasz komputer poprzez kliknięcie na fałszywy link, pobranie załącznika, otwarcie pliku, itp.

Worm

Malware, który samodzielnie rozprzestrzenia się po sieci, np. poprzez e-maile, wiadomości, sieci społecznościowe, itp. Worm może infekować wiele urządzeń i tworzyć botnety, czyli sieci zainfekowanych komputerów, które mogą być wykorzystywane do ataków na inne cele, np. strony internetowe, serwery, itp.

Wirus

To rodzaj malware, który zakaża pliki na naszym komputerze i modyfikuje je, np. usuwa, kopiuje, zmienia, itp. Wirus może uszkodzić nasze dane, oprogramowanie, system, itp. Może być przenoszony na nasz komputer poprzez wymianę plików, nośniki danych, sieci, itp.

Jak się chronić przed zagrożeniami w sieci?

Aby uniknąć zagrożeń w sieci, należy stosować się do kilku podstawowych zasad, np.:

Nie otwierać podejrzanych e-maili, wiadomości, linków, załączników, plików, itp. Niektóre z nich mogą być próbami scamu, phishingu, spoofingu lub instalacji malware. Zawsze sprawdzaj nadawcę, temat, treść i adres strony internetowej, na którą kieruje link. Nie podawaj swoich danych, haseł, kodów, pieniędzy, itp. bez upewnienia się, że komunikat jest autentyczny i pochodzi od zaufanego źródła.

Używaj silnych i różnych haseł do różnych kont, profili, serwisów, itp. Możesz wykorzystać dostępne online generatory haseł, gdzie dokładnie określisz strukturę hasła, np. ilość i rodzaj znaków. Hasła powinny być długie, składać się z różnych znaków, liter, cyfr, symboli, itp. Nie należy używać tych samych haseł do różnych celów, ponieważ w razie ich wycieku, złodziej może uzyskać dostęp do wielu naszych danych. Nie należy też zapisywać haseł na komputerze, telefonie, w przeglądarce, itp. Lepiej używać menedżera haseł, który zaszyfruje i przechowa nasze hasła w bezpiecznym miejscu.

Aktualizuj system, oprogramowanie, przeglądarkę, aplikacje, itp. Aktualizacje często zawierają poprawki błędów, luk bezpieczeństwa, zabezpieczeń, itp. Nieaktualne wersje mogą być podatne na ataki, infekcje, włamania, itp. Dlatego warto regularnie sprawdzać dostępność aktualizacji i instalować je na naszych urządzeniach.

Instaluj i używaj legalnego i sprawdzonego antywirusa, firewalla, VPN, itp.

Co jeszcze może pomóc w ochronie przed cyber zagrożeniami?

• Nie pobieraj, nie instaluj i uruchamiaj nieznanych, nielegalnych lub podejrzanych plików, programów, wtyczek, aplikacji, itp. Niektóre z nich mogą zawierać malware, spyware, adware, trojany, wirusy, itp.
• Zawsze sprawdzaj źródło, opinie, oceny, uprawnienia, itp. przed pobraniem lub instalacją czegokolwiek na naszym urządzeniu.
• Nie otwieraj plików, które otrzymałaś/eś od nieznajomych lub niezaufanych nadawców.
• Nie korzystaj z niezabezpieczonych sieci Wi-Fi, np. publicznych, otwartych, nieznanych, itp. Niektóre z nich mogą być pułapkami, które pozwolą hakerom przechwycić nasze dane, hasła, kody, itp.
• Zawsze korzystaj z zabezpieczonych sieci Wi-Fi, które mają silne hasło i szyfrowanie. Jeśli musimy użyć niezabezpieczonej sieci, lepiej włączyć VPN, który zabezpieczy nasze połączenie.
• Nie udostępniaj swoich danych, zdjęć, filmów, informacji, itp. na niezaufanych stronach, forach, blogach, portalach, itp. To kuszące, jednak niektóre z nich mogą być wykorzystane przeciwko nam, np. do szantażu, kradzieży tożsamości, nękania, czy coraz powszechniejszego tworzenia deepfakeów (materiał wideo przedstawiający spreparowany materiał, np. wypowiedź osoby, która nigdy nie padła) itp.
• Zawsze sprawdzaj politykę prywatności, regulamin, warunki użytkowania, itp. przed udostępnieniem czegokolwiek na jakiejkolwiek stronie internetowej. To irytujące i męczące, ale ważne.
• Nie udostępniaj niczego, co mogłoby Cię skompromitować, zaszkodzić lub narazić na niebezpieczeństwo. Nie tylko dziś, ale w także w przyszłości.